Deze bevoegdheden worden opgelijst in artikel 519, §1 van het Gerechtelijk Wetboek. De gerechtsdeurwaarder is voor deze bevoegdheden in principe verplicht zijn ambt te verlenen – in andersluidend geval gaat het over ‘ambtsweigering’.

Toch moet of mag de gerechtsdeurwaarder soms weigeren zijn ambt te verlenen. In een notendop zijn dit de volgende gevallen:

• er zijn wettelijke beletsels
• omwille van de persoonlijke toestand van de gerechtsdeurwaarder kan dit niet worden verlangd
• de verzoeker (de opdrachtgever) betaalt de provisie niet, het dossier is onvolledig, de termijnen zijn verstreken of de rechtshandeling kan niet meer binnen de gestelde termijn worden gesteld
• De opdracht druist in tegen de openbare orde, goede zeden of levert een onevenredig nadeel op voor een van de partijen
• In geval er belangenvermenging kan optreden (verzoekende partij is echtgenoot, partner, bloedverwant, aanverwant, …)

De gerechtsdeurwaarder kan deze bevoegdheden met ministerieplicht uitoefenen voor u als schuldeiser, of tegen u als schuldenaar.

Indien u veroordeeld bent door een rechter, of de schuldenaar bent van openstaande belastingen waarvoor een dwangschrift werd uitgevaardigd, kan de gerechtsdeurwaarder de gedwongen tenuitvoerlegging van deze zogenaamde ‘uitvoerbare titels’ verzekeren. Hij kan alle akten in het kader van deze gedwongen uitvoering opstellen en betekenen, d.w.z. op officiële wijze ter kennis brengen aan de veroordeelde partij.

Zo zal de uitvoerbare titel allereerst betekend worden aan de schuldenaar. Ook een notariële akte kan een uitvoerbare titel zijn. Deze betekening kan al dan niet samen gebeuren met een zogenaamd ‘bevel tot betalen’. De gerechtsdeurwaarder kan ook een bewarend of uitvoerend beslag leggen, en dit op roerende (bijvoorbeeld uw inboedel, aandelen, loon, etc.) of onroerende goederen.

Het is noodzakelijk dat de titel uitvoerbaar is. 

Hij is bevoegd om de tenuitvoerlegging tot het einde door te zetten, zodat hij ook instaat voor de openbare verkoop van roerende goederen en de (evenredige) verdeling van de opbrengsten van de procedures die ten goede komen aan alle schuldeisers van een bepaalde schuldenaar.

De wet heeft op bepaalde punten een zekere bescherming van de schuldenaar voorzien, en dit om een minimale waarborg te kunnen bieden voor een menswaardig bestaan.

Zo voorziet de wet dat bepaalde goederen vanuit hun aard onbeslagbaar zijn (artikel 1408 van het Gerechtelijk Wetboek).

Daarnaast voorziet de wet ook in een begrenzing van de beslagbaarheid van het inkomen van een schuldenaar (artikel 1409 en volgende Ger.W.). Een overzicht van deze wettelijke begrenzingen vindt u hier. Er is hierop één uitzondering, met name voor de invordering van onderhoudsschulden. Indien een schuldenaar zich geconfronteerd ziet met dergelijke schulden, moet hij beseffen dat zijn volledige inkomen kan worden in beslag genomen.

Voor meer informatie omtrent de onbeslagbare goederen en inkomsten, klik hier.

Indien u als schuldenaar meent dat er ten onrechte gedwongen wordt uitgevoerd, of dat er onrechtmatig nieuwe maatregelen van tenuitvoerlegging worden getroffen, is de beslagrechter exclusief bevoegd om zich hierover uit te spreken.

Indien u, als onderneming of particulier, een schuldvordering hebt ten opzichte van een persoon of een onderneming, en u al tevergeefs probeerde deze op eigen initiatief in te vorderen, kan u een gerechtsdeurwaarder inschakelen om een dagvaarding te laten betekenen en de zaak voor een rechter te brengen. De gerechtsdeurwaarder kan u in de regel echter niet in rechte vertegenwoordigen. 

Heeft u een onbetwiste schuldvordering als onderneming op een onderneming (B to B) kunnen wij voor u de gehele IOS-procedure doorlopen. Dit betreft een administratieve en kostenbesparende procedure zonder tussenkomst van de rechtbank. Wij geven u hier graag meer info over na afspraak op ons kantoor.

De gerechtsdeurwaarder kan, met het oog op de behandeling van uw zaak voor de rechtbank, een vaststelling doen. Hij stelt hiervan een proces-verbaal op waarvan de inhoud bekleed is met een bijzondere bewijskracht. Let wel: de gerechtsdeurwaarder kan enkel een proces-verbaal opstellen voor zaken die materieel waarneembaar zijn, en kan geenszins juridische kwalificaties of gevolgen koppelen aan deze zintuiglijk waarneembare feiten. Deze beoordeling komt enkel de rechter toe.

Nadat u een vonnis hebt verkregen, kan de gerechtsdeurwaarder alle mogelijke maatregelen van tenuitvoerlegging nemen die noodzakelijk zouden zijn om uw schuldvordering in te vorderen. De gerechtsdeurwaarder heeft toegang tot veel informatie die hem toelaat een weloverwogen beeld te vormen over de solvabiliteit van uw schuldenaar. Deze informatie zal hem ook in staat stellen u zo goed mogelijk te adviseren over de (opportuniteit van een) maatregel van gedwongen tenuitvoerlegging.

De gerechtsdeurwaarder is bevoegd om de tenuitvoerlegging tot het einde te verzekeren. Hij kan de beslagen goederen realiseren via een openbare verkoop en zal de evenredige verdeling van de opbrengsten opmaken met inachtneming van de bestaande voorrechten.

De tweede paragraaf van artikel 519 Ger.W. geeft een oplijsting van alle zogenaamde ‘residuaire’ bevoegdheden van de gerechtsdeurwaarder. Dit zijn activiteiten waarvoor de gerechtsdeurwaarder geen wettelijke monopoliebevoegdheid bezit, en waarvoor hij dan ook niet verplicht is zijn ambt te verlenen.

Een gerechtsdeurwaarder kan uiteraard de invordering van uw schulden op minnelijke wijze verzekeren, met inachtneming van de ter zake geldende wetgeving. Hij zal uw schuldenaar aanmaningen sturen en is ook de best geplaatste persoon om vervolgens de overgang naar de gerechtelijke invordering te verzorgen, ingeval betaling uitblijft en dit noodzakelijk is.

U kan een gerechtsdeurwaarder inschakelen om toezicht te houden als u een loterij houdt of een wedstrijd organiseert. Hij kan het goede verloop ervan volgens het geldende reglement verzekeren en zintuiglijk waarneembare vaststellingen doen.

Daarnaast kan de gerechtsdeurwaarder ook andere gerechtelijke mandaten waarnemen. Zo kan hij aangesteld worden als schuldbemiddelaar in het kader van een procedure collectieve schuldenregeling, als voorlopig bewindvoerder voor een persoon die onbekwaam verklaard is, als ondernemingsbemiddelaar of gerechtsmandataris in het kader van de WCO-wetgeving (d.i. het vroegere gerechtelijk akkoord), als sekwester, als pandverzilveraar, etc.

Indien u als schuldeiser goed geïnformeerd wil zijn of een procedure tegen uw schuldenaar wel vruchten zal afwerpen, kan u de gerechtsdeurwaarder verzoeken om een solvabiliteitsonderzoek uit te voeren lastens een onderneming of een natuurlijke persoon.