Het afbetalingsplan: heb ik als schuldenaar recht op een afbetalingsplan? In welke mate is een afgesproken afbetalingsplan bindend?

Het is moeilijk om de juridische gevolgen van een afbetalingsplan precies te bepalen. De concrete omstandigheden spelen altijd mee. Hieronder volgt dan ook algemene informatie.

Ingeval u zich nog in de buitengerechtelijke fase bevindt, is een afbetalingsplan een overeenkomst (of deel van een overeenkomst) tussen de betrokken partijen. De gevolgen worden geregeld door het contract en het gemene recht. Dergelijke overeenkomst belet de schuldeiser om zich voor die schuld tot de rechter te wenden zolang de schuldenaar het plan naleeft.

Eenmaal u zich in de gerechtelijke fase bevindt, is de situatie minder eenduidig. Een uitvoerbare titel houdt immers in dat de schuldeiser recht heeft op de onmiddellijke en volledige vervulling van zijn recht. Als dusdanig kan hij in principe niet gedwongen worden een gedeeltelijke betaling (of afbetalingsplan) te aanvaarden. Hierop is slechts één uitzondering, met name wanneer de rechter de schuldenaar een afbetalingsplan toekent. De rechter zal dan ook de modaliteiten bepalen. Indien de schuldenaar deze modaliteiten niet strikt respecteert, herneemt de schuldeiser zijn recht op onmiddellijke en integrale uitvoering.

Wanneer de rechter hierover niets heeft bepaald, kan zoals gezegd de schuldeiser niet gedwongen worden om een afbetalingsplan te aanvaarden. Als dusdanig is het een gunst die hij de schuldenaar toekent indien hij het aanvaardt. In dergelijke situatie dient de schuldenaar het plan bijzonder strikt na te leven. Het is daarbij belangrijk te onthouden dat het afgesproken maandelijks bedrag elke maand op de afgesproken dag (bijvoorbeeld: elke 1ste of 15de van de maand) op de rekening van de gerechtsdeurwaarder wordt gestort. Let wel, het volstaat niet dat de betalingsopdracht of de overschrijving op deze afgesproken dag wordt gedaan. Komt u deze afspraak eenmaal niet na, dan kan dit een reden zijn om de tenuitvoerlegging te hervatten.